Nuôi trồng nấm dạng dung dịch
Trồng nấm ăn trong môi trường lỏng được phát triển trên cơ sở công nghệ lên men kháng sinh phát triển. Năm 1947, Humfeld từ Hoa Kỳ lần đầu tiên nuôi cấy nấm sợi dạng lỏng; Năm 1953, Tiến sĩ SSBlock từ Hoa Kỳ đã nuôi cấy nấm hoang dã bằng nước ép cam quýt thải; Năm 1977, Sugi Mori từ Nhật Bản đã thu được một số lượng lớn nấm sợi với 1% axit hữu cơ và 0,5% môi trường lỏng chiết xuất nấm men. Kể từ đó, việc nuôi cấy nấm ăn được bắt đầu từ sản xuất nông nghiệp sang lĩnh vực sản xuất công nghiệp.
Ưu điểm chính của nuôi cấy lỏng nấm ăn được là chu kỳ sản xuất ngắn của vi khuẩn, loài rắn thường mất 25-40 ngày, trong khi loài lỏng chỉ mất 3-7 ngày; sau khi tiêm chủng, điểm nảy mầm nhanh hơn nhiều, dễ tiêm chủng, chi phí thấp, phù hợp với sản xuất công nghiệp và quá trình sản xuất lỏng sẽ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ, áp suất, oxy hòa tan, PH và chất dinh dưỡng. Chiết xuất nấm men (Chiết xuất nấm men hay Cao nấm men tiếng Anh là Yeast Extract: viết tắt là YE) phù hợp để sản xuất vi khuẩn. Nó giàu các yếu tố tăng trưởng như axit amin tự do, vitamin và nucleotide, có thể làm tăng đáng kể tốc độ tăng trưởng cụ thể, tích lũy sinh khối nhanh chóng, rút ngắn chu kỳ tăng trưởng, kiểm soát đơn giản quá trình nuôi cấy; đồng bộ hóa chu kỳ tăng trưởng tế bào, cải thiện tính nhất quán; chất lượng hạt giống tốt, chuyển đổi hạt giống cao khi nuôi cấy hạt giống. Để nuôi cấy Pleurotus eryngii, Flammulina velutipes và nấm hải sản, YE đã được áp dụng trong sản xuất hạt giống dạng lỏng, giúp rút ngắn đáng kể thời gian nuôi cấy (8-10 ngày xuống còn 5-6 ngày), làm tăng đáng kể sinh khối, tăng thể tích tiêm chủng, tăng sản lượng cũng như giảm tổng chi phí.
YE của M-yeast có thể được sử dụng rộng rãi trong nuôi cấy nấm ăn ở trạng thái rắn, được làm từ dịch lên men sâu của nấm men làm bia có hàm lượng protein cao thông qua các quy trình như cô đặc chân không và sấy phun. Giàu protein, peptide, amino axit, nucleotide, vitamin, nguyên tố vi lượng, v.v. YE có thể được sử dụng để thay thế công thức môi trường truyền thống gồm cám, đường, bột ngô và bột đậu nành và các chất dinh dưỡng khác. Thử nghiệm cho thấy, trong quá trình nuôi trồng Auricularia auricular, nhóm thực nghiệm bổ sung 1% YE nấm đạt 2,02cm/tuần, nhanh hơn tốc độ tăng trưởng của nhóm đối chứng không bổ sung YE là 1,81cm/tuần.
Trong nuôi trồng nấm bào ngư
| Nấm bào ngư hay còn gọi là nấm sò (nấm dai) được biết đến là loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nấm rất dễ trồng và được tiêu thụ rộng rãi, do vậy nghề trồng nấm bào ngư ngày càng phổ biến rộng rãi ở nhiều địa phương.
|  | |
 |
| Nguyên liệu chủ yếu để nuôi cấy là rơm, rạ, bột bắp, đường mía, Agaz, lúa, có thể dùng cọng lục bình phơi khô cũng đem lại hiệu quả cao. Để đạt năng suất cao thì phải chuẩn bị tốt các khâu từ nhà trồng nấm, xử lý nguyên liệu, kỹ thuật làm meo giống nấm, kỹ thuật cấy giống, kỹ thuật chăm sóc, thu hoạch và bảo quản. Tuy nhiên trong khuôn khổ bài này, chúng ta chỉ tập trung vào kỹ thuật lấy meo giống nấm sao cho đạt năng suất cao nhất. |
● Giai đoạn phân lập giống:
– Quy trình: PGA -> F1 (PGA + YE M-yeast) -> meo cấp 2 (môi trường lúa) -> meo cấp 3 (môi trường rơm rạ).
– Chọn tai nấm giống to, đẹp, không bị bệnh, không non quá, già quá. Cần tẩy trùng mặt ngoài tai nấm, gọt bỏ phần rơm rạ, lau qua bằng Alcol hoặc dung dịch HgCl2 0,2% rồi rửa lại bằng nước cất.
– Lấy dao cắt đôi tai nấm ra rồi lấy phần lõi cấy vào trong chai thạch (chai thạch đã pha chế) theo công thức PGA: (PGA : khoai tây 200g, Glucozo 20g, Agaz 20g, nước 1 lít.)
– Khi tơ nấm mọc lan ra khắp mặt chai ta chọn tơ nấm thực thụ (không lẫn tơ nấm tạp) đem cấy truyền sang ống nghiệm.
• Giai đoạn nhân giống thứ cấp (Môi Trường F1):
– Sau khi được giống nấm thuần khiết, cần cung cấp môi trường dinh dưỡng có sự bổ sung YE M-yeast tức là (PGA + YE) để tăng sinh cho hệ tơ phát triển mạnh (MT F1).
Lưu ý: nên dùng loại Chiết xuất nấm men thuần khiết M-yeast sẽ tốt cho năng suất nấm sau này.
● Giai đoạn nhân giống cấp 2: MT F1 sang meo cấp 2 (môi trường lúa).
– Lúa ngâm nước vôi 1%, để qua đêm, xong nấu vừa nứt vỏ, vớt ra để ráo, trộn 3% cám bắp và 0.1% vôi bột (CaCO3) rồi cho vào chai thuỷ tinh hoặc bịch nhựa PE đem hấp thanh trùng, xong cấy meo thạch MT F1 có chứa YE M-Yeast sang hạt lúa. Sau 12 ngày tơ lan đầy bịch lúa, đem nhân qua môi trường cấp 3 (môi trường rơm rạ).
● Qui trình nhân meo cấp 3:
– Rơm rạ cắt khúc 2 – 3cm, ngâm nước vôi một đến hai giờ vớt ra pha trộn: Cứ 3,3kg trộn 300g bắp xay nhuyễn, 100g vôi. Ngâm rơm sao cho khi vắt không chảy thành giọt là tốt. Đem hỗn hợp này đóng bịch hoặc chai, đậy nút bông lại đem hấp để thanh trùng.
– Sau khi đã thanh trùng chuyển qua phòng vô trùng để cấy meo, bịch meo đã cấy xong đem ủ 7 ngày là sử dụng được.
Việc bổ sung YE M-yeast ở giai đoạn này sẽ giúp cho tơ nấm phát triển tốt và mạnh – yếu tố quan trọng cho năng suất cao.
Lời cuối
Nấm từ lâu đã là nguồn cung cấp giàu dưỡng chất cho các bữa ăn gia đình, ngoài ra với một số loại nấm có giá trị dinh dưỡng cao như nấm bào ngư, Linh chi là những dược liệu quý trong việc điều trị bệnh, tăng cường sức khỏe mà chúng ta không thể phủ nhận. Việc nuôi trồng nhân tạo nhưng vẫn đạt được hàm lượng dinh dưỡng cao như nấm tự nhiên, song song với sản lượng, đồng thời giảm bớt chu trình chăm sóc, rút ngắn thời gian thu hoạch luôn là mục tiêu quan trọng đối với các nhà nông, bất kể là nhà sản xuất quy mô lớn hay nhỏ lẻ. Với những ưu điểm đã được thử nghiệm và đưa vào sử dụng rộng rãi của Chiết xuất nấm men trong quá trình nuôi trồng nấm ăn, M-yeast tự hào sát cánh cùng những farmer vì một nền nông nghiệp Việt Nam phát triển lành mạnh không hóa chất, cam kết vào tính bền vững và tự nhiên đồng thời đảm bảo cao nhất chất lượng sản phẩm cuối cùng đến mỗi mâm cơm của gia đình người Việt.
M.H (Lược dịch và tổng hợp từ internet)